bez dwóch zdań
  • konsekwencja w wyborze wariantu
    28.04.2014
    28.04.2014
    Czy Państwa zdaniem można używać w jednym tekście dwóch obocznych form jakiegoś wyrazu, np. spieszyć się i śpieszyć się, wieczoru i wieczora, pokojów i pokoi, dwu i dwóch? Zdarza się wcale nie rzadko, że w języku danej osoby występują oba warianty (może ma tu jakiś wpływ kontekst fonetyczny?). Częstą konkluzją w Poradni jest stwierdzenie, że można tak i tak, byle konsekwentnie. Czy i w tym wypadku, opracowując tekst do druku, warto zadbać o konsekwencję?
  • kropka w nagłówkach i tytułach
    17.12.2009
    17.12.2009
    Jakie znaki interpunkcyjne można pomijać w tytułach i nagłówkach? Wiem, że można pominąć kropkę na końcu zdania, ale wykrzyknika i znaku zapytania już nie. A co z przecinkiem? Czy mogę go pominąć np. w zdaniu „Dobre, bo nasze”?
  • liczebniki w wołaczu
    14.06.2013
    14.06.2013
    Zastanawiam się właśnie nad tym, czy liczebniki główne występują w wołaczu i jaka formę wtedy mają.
    Pozdrawiam
  • mowa rozwiązana
    2.04.2015
    2.04.2015
    Kochana Poradnio,
    w jednej z piosenek łódzkiego zespołu Coma znajduje się taki oto cytat:
    Dopiero teraz wiem jak nisko upada
    Kto nie wypełnił swego czasu w pokorze.
    Oto dlaczego tak się obawiam
    Że za minutę trzeba
    Będzie wstawać i żyć.

    Gdyby potraktować cytat ten bez podziału na wersy jako dwa odrębne zdania, to czy przed słowami jak i kto (pierwsze zdanie) oraz dlaczego (drugie zdanie) powinny znajdować się przecinki? Pomijam oczywisty przecinek przed że w drugim zdaniu.
    Czytelnik

  • Nazwy tatrzańskich hal i przełęczy – raz jeszcze

    12.05.2023
    12.05.2023

    Dzień dobry! Mam wątpliwości w kwestii hal. Otóż co zrobić, kiedy obok siebie pojawiają się np. Hala Lipowska i hala Rysianka (trasa: Hala Lipowska – hala Rysianka)? W przewodnikach (na mapach, pieczątkach itp.) mamy zapis dużymi literami. Myślę, że ta kwestia budzi nie tylko moje wątpliwości. W Poradni PWN znalazłam taką odpowiedź prof. Bańki (dotyczącą pisowni nazw tatrzańskich): „Zasady ortografii pozwalają we wszystkich wymienionych nazwach używać małej litery, tzn. pisać hala, wąwóz, dolina, traktując te wyrazy jako określenia gatunkowe. Zwyczaj językowy może być jednak inny i jeśli jest poparty autorytetem znaczących lub odpowiednio licznych publikacji, to należy mu dać pierwszeństwo” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-tatrzanskie;14842.html). Czy zatem błędem będzie pójście za wieloletnią tradycją wydawnictw górskich (oraz autorytetami takimi jak choćby Władysław Krygowski) i napisanie Hala Rysianka? Tym bardziej, że w praktyce ten drugi człon jest odmieniany: Byłem na Hali Rysiance. Kwestia 2: przełęcz. Oczywiście, przełęcz Krowiarki, ale Przełęcz Salmopolska; a co z PRZEŁĘCZĄ pod Tarnicą? Analogicznie do Przełęczy pod Chłopkiem słownik każe pisać Przełęcz pod Tarnicą. Czyli traktujemy to jako nazwę własną, a nie jako lokalizację (przełęcz bez nazwy, znajdująca się pod Tarnicą)? Czy w takim razie napiszemy również Przełęcz między Szczelińcami?

    Z poważaniem BT

  • (Nie)powtórzone spójniki
    22.05.2018
    22.05.2018
    Czy w zdaniu takim jak: Czyżby coś się zmieniło od 2012 roku(,) czy może po prostu czegoś nie rozumiem? należy stosować regułę [373] o stawianiu przecinków po powtórzonych spójnikach rozłącznych (lub partykule czy)? W końcu partykuła czyżby jest bliskim znaczeniowo przekształceniem partykuły czy — można by ją tu bez dużej szkody na czy zamienić. Może to nadinterpretacja reguły, ale chciałem się upewnić.
    A taki przykład: Lepiej by zatańczył to albo tamto(,) alboby w coś zagrał?
  • O pisowni i odmianie nazwy własnej iPhone
    21.03.2019
    21.03.2019
    Dzień dobry,
    prowadzę serwis technologiczny, w którym często opisujemy telefony marki Apple – iPhone’y. Wiąże się z tym sporo problemów.
    1. Zastanawia mnie, czy na początku zdania zaczynającego się od słowa iPhone powinniśmy zapisywać nazwę modelu małą czy dużą literą (zmieniając wówczas zapis nazwy własnej). Przykładowe zdanie: iPhone XS Max oferuje dwa aparaty.
    2. Bardzo proszę o przypomnienie zasad poprawnej odmiany słowa iPhone.
    3. Czy można używać spolszczonego ajfona?
    Pozdrawiam
  • południe południu nierówne
    9.11.2013
    9.11.2013
    Szanowna Poradnio,
    wiem, że było już o globalnym Południu i pisowni wielką literą. A co z południem w obrębie jednego kraju, np. w zdaniu „We Włoszech bogata P/północ utrzymuje biedne P/południe”?.
    Łączę wyrazy szacunku
    Dorota
    PS Pytanie pomocnicze: czy przecinek w następującym zdaniu jest konieczny: „Tu, na południu, ludzie są życzliwsi”?
  • przecinek a okoliczniki
    10.09.2007
    10.09.2007
    Szanowni Państwo!
    Podobno nie wolno stawiać przecinków po okolicznikach zawierających równoważniki zdań oparte na rzeczowniku, zaczynające się od: dzięki…, mimo…, po…, poza…, w miarę jak…, z powodu…, zgodnie z… Czy są to wszystkie takie zwroty, a jeśli nie, to czy mogliby Państwo podać pełną ich listę? I czy jest to zasada nienaruszalna, czy też są od niej jakieś wyjątki?
    Kłaniam się,
    Wojciech Tokarzewski

  • Przecinek między nazwą miejscowości a datą

    24.09.2022
    29.07.2022

    Dzień dobry,

    czy na dyplomie można pominąć przecinek po miejscowości przed datą (ze względów estetycznych), tak jak to ma czasem miejsce w tytułach książek?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego